Wacław Graba-Łęcki

---

Życiorys

Wacław Graba-Łęcki przyszedł na świat 3 sierpnia 1891 roku w Skarżysku-Kamiennej, w rodzinie Leonarda Kazimierza Rettingera, który był znanym działaczem niepodległościowym odznaczonym pośmiertnie Krzyżem Niepodległości, oraz Kazimiery Józefy z Niemyskich. Edukację rozpoczął w gimnazjum w Radomiu, a następnie kontynuował w V gimnazjum w Warszawie. Kiedy w 1905 roku brał udział w strajku szkolnym, zmusiło go to do przerwania nauki w dotychczasowej szkole i podjęcia edukacji w Szkole Handlowej Zgromadzenia Kupców m. Warszawy. W 1912 roku został członkiem Związku Walki Czynnej oraz Związku Strzeleckiego.

W dniu 6 sierpnia 1914 roku, w Oleandrach Krakowskich, wstąpił ochotniczo do Pierwszej Kompanii Kadrowej, gdzie pełnił rolę lekarza, używając w tym czasie pseudonimu „Graba”. Jego awans na stanowisko chorążego sanitarnego miał miejsce 1 listopada 1916 roku. 19 lipca 1917 roku został internowany w Beniaminowie po kryzysie przysięgowym.

W 1921 roku zdobył dyplom doktora wszech nauk lekarskich na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego. 1 czerwca tego samego roku służył w 45 pułku piechoty, gdzie jego oddziałem macierzystym była kompania zapasowa sanitarna nr 7, a następnie przeniesiony został do 1 pułku lotniczego w Warszawie. Został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 z 36. lokatą w korpusie oficerów sanitarnych, grupa lekarzy. Następnie przydzielono go do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr IX w Brześciu na stanowisko referenta higieny, a 5 października 1922 roku został przeniesiony do rezerwy.

W połowie lat dwudziestych wyjechał do Francji na trzymiesięczne studia uzupełniające, a dzięki pomocy Marii Skłodowskiej-Curie uzupełnił swoją wiedzę w Instytucie Radowym, znanym dzisiaj jako Institut Curie, gdzie nabył umiejętności w zakresie leczenia raka macicy. Dodatkowo, podczas pobytu w Szpitalu Tenon w Paryżu, miał okazję zapoznać się z nowoczesnymi metodami terapeutycznymi stosowanymi we Francji.

W 1930 roku został wybrany prezesem Oddziału Nowosądeckiego „Beskid” PTT w Krynicy-Zdroju i pełnił tę funkcję do 1936 roku. W Krynicy-Zdroju był również naczelnym lekarzem uzdrowiskowym do 1935 roku. W 1935 roku przyjął ofertę prezydenta Warszawy Stefana Starzyńskiego i objął funkcję wiceprezydenta stolicy.

Wziął udział w kampanii wrześniowej, po czym ewakuował się do Rumunii, gdzie jako lekarz wojskowy pracował w szpitalach Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Po zakończeniu II wojny światowej postanowił pozostać na emigracji w Wielkiej Brytanii. Zmarł 23 stycznia 1975 roku w Polskim Osiedlu w Penrhos w Walii, a jego grób symboliczny znajduje się na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 188, rząd 3, miejsce 6–8).

W dniu 12 lipca 1927 roku ożenił się z Jadwigą Stanisławską (1899–1977), która była lekarzem pediatrą, i razem doczekali się trojga dzieci: Kazimierza, ps. Kazik (1928–1944), Hannę (1931–1944) oraz Ludmiłę (ur. 1932). Syn Kazimierza w wieku 16 lat był zaangażowany w Armii Krajowej (Obwód IV Ochota) i zginął w czasie Powstania warszawskiego, kiedy to został ranny i wzięty do niewoli, a następnie rozstrzelany przez Niemców. Jego córka Hanna zginęła w wieku 13 lat we wrześniu 1944 roku, uczestnicząc w gaszeniu pożaru kościoła na Saskiej Kępie.

Ordery i odznaczenia

W dorobku Wacława Graba-Łęckiego można odnaleźć liczne wyróżnienia i ordery, które odzwierciedlają jego zasługi oraz zaangażowanie w działania na rzecz ojczyzny. Poniżej przedstawiamy szczegółową listę jego odznaczeń:

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 5440 – 17 maja 1922,
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski,
• Krzyż Niepodległości – 20 stycznia 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”,
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Krzyż Walecznych czterokrotnie,
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
• Odznaka „Za wierną służbę” nr 298.

Te odznaczenia są nie tylko świadectwem jego bohaterskich działań, ale także dowodem na jego niezłomną postawę wobec trudnych czasów historycznych.

---

Oceń: Wacław Graba-Łęcki

---