Sylwia Spurek

---

Życiorys

Wykształcenie i kariera naukowa

Sylwia Spurek, znana postać w obszarze prawa i obrony praw obywatelskich, rozpoczęła swoją edukację w II Liceum Ogólnokształcącym im. Adama Mickiewicza w Skarżysku-Kamiennej, gdzie ukończyła naukę w 1995 roku. W 2000 roku uzyskała dyplom na Wydziale Prawa i AdministracjiUniwersytetu Łódzkiego, przedstawiając w swojej pracy magisterskiej temat dotyczący roli organizacji kobiecych w postępowaniu cywilnym. Równocześnie zdobyła unikalne doświadczenie jako stypendystka Legal Fellowship Program oraz uczestniczka International Women’s Human Rights Clinic na City University of New York, gdzie współpracowała z kampanią wyborczą Hillary Clinton w 2000 roku.

W 2004 roku zakończyła aplikację legislacyjną, a następnie przez lata pełniła rolę wykładowczyni na m.in. Gender Studies na Uniwersytecie Warszawskim oraz w Polskiej Akademii Nauk, gdzie koncentrowano się na Gender Mainstreamingu. Jest autorką licznych publikacji z zakresu przemocy w rodzinie, równego traktowania oraz dyskryminacji. Spurek zdobyła certyfikat specjalistki w pomocy ofiarom przemocy, uzyskując uprawnienia w Ogólnopolskim Pogotowiu dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia” IPZ PTP. W 2012 roku obroniła rozprawę doktorską, której temat odnosił się do prawnych aspektów przeciwdziałania przemocy w rodzinie, a jej promotorką była Eleonora Zielińska. Dziś zasiada w komisji eksperckiej European Vegan Summit.

Kariera zawodowa

W swojej karierze zawodowej była związana z Sekretariatem Pełnomocnika Rządu ds. Równego Statusu Kobiet i Mężczyzn do 2005 roku, kiedy to miała przyjemność współpracować z Izabelą Jaruga-Nowacką. Właśnie tam realizowała rządowy projekt dotyczący ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Następnie, w 2005 roku, zaczęła współpracować z Magdaleną Środą jako rzeczniczka prasowa. Jej wkład w wspieranie praw człowieka oraz równości był niezaprzeczalny, a w latach 2008-2015 była aktywna w Zespole do spraw Europejskiego Trybunału Praw Człowieka przy Ministerstwie Spraw Zagranicznych.

Pełniła również rolę przedstawicielki Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w Komitecie Ochrony Praw w latach 2010-2012. Po tej kadencji, do 2014 roku pracowała jako radca Prezesa Rady Ministrów w Departamencie Prawnym. Jej zaangażowanie w walkę o prawa równego traktowania zaowocowało tym, że w 2015 roku została zastępczynią rzecznika praw obywatelskich ds. równego traktowania, jednak zrezygnowała w lutym 2019, planując dalsze działania w sferze polityki.

Działalność społeczna

Sylwia Spurek jest współzałożycielką pierwszego w Polsce wegańskiego think-tanku Green REV Institute. Od 2021 roku prowadzi podcast o nazwie Prawo Spurek, gdzie natrafia na problemy dotyczące praw kobiet, zwierząt oraz mniejszości. Podcast ten zyskał popularność wśród słuchaczy dzięki obecności na platformach takich jak Krytyka Polityczna.

W marcu 2019 roku wraz z Marcinem Anaszewiczem opublikowała książkę pt. Związek partnerski, rozmowy o Polsce, z której cały dochód został przekazany dla fundacji Międzynarodowy Ruch na Rzecz Zwierząt Viva!. Jej działalność przynosi istotne zmiany w społeczeństwie.

Prawa kobiet

Spurek zasłynęła jako ekspertka European Institute for Gender Equality (UE), Gender Equality Unit (CoE) oraz United Nations Population Fund (UNDP). W latach 2017-2019 pełniła również funkcję członkini zarządu Equinet, a do 2019 roku była członkinią honorową Rady Programowej Funduszu Feministycznego Femfund. Wspierała Czarny Protest w 2020 roku i zdefiniowała cyberprzemoc wobec kobiet jako „nową twarz starego problemu”. Spurek kładzie szczególny nacisk na przypadki, w których kobiety są atakowane i zastraszane z powodu swojego wyglądu czy życia osobistego.

16 Dni Akcji Przeciwko Przemocy ze względu na płeć

Od wielu lat udział Spurek w 16 Dniach Akcji Przeciwko Przemocy ze względu na płeć staje się coraz bardziej znaczący. W 2017 roku zainicjowała kampanię pt. Trzymam Stronę Kobiet, w której wsparli ją m.in. Jan Englert, Andrzej Seweryn, Kacper Kuszewski, Szymon Majewski oraz wielu innych znanych ludzi w Polsce.

W kolejnych latach, kampanie te odnosiły się do różnych aspektów przemocy, zwracając uwagę na istotność świadków oraz na mitologizację problemu przemocy wobec kobiet. W 2021 roku spurek wydała bezpłatną publikację Nasza Konwencja, której celem było uświadomienie społeczeństwa o treści Konwencji Rady Europy na temat przeciwdziałania przemocy wobec kobiet.

Kwestia przemocy

Spurek nie ustaje w dążeniu do zmian społecznych, apelując o reformy w systemie ochrony osób doświadczających przemocy. Sugeruje przeniesienie odpowiedzialności za obdukcję z ofiary na organy ścigania i zwiększenie edukacji w służbach zajmujących się przemocą domową, by skuteczniej interweniować w takich przypadkach. Jej dążenie do usystematyzowania pomocy dla ofiar obejmuje różne aspekty, takie jak pomoc prawna i psychologiczna, a także administracyjna.

Prawa mniejszości oraz osób LGBT

Aktywnie zaangażowana w obronę praw mniejszości oraz praw osób LGBTQIA+, Spurek regularnie uczestniczy w marszach równości. Dąży do uznania równych praw, w tym małżeńskiej równości oraz prawa do adopcji, a także do nowoczesnych regulacji dotyczących uzgodnienia płci. Podczas marszu w Szczecinie w 2022 roku zaznaczyła, że każdy przyzwoity człowiek i polityk powinien stać w obronie marginalizowanych grup społecznych i nieść pomoc tym, których prawa są łamane.

Prawa zwierząt

Jako weganizm oraz obrończyni praw zwierząt, Sylwia Spurek promuje język, który uwydatnia autonomię i podmiotowość zwierząt. Jej działalność w tej sferze jest równie istotna jak w przypadku praw ludzi.

Edukacja klimatyczna

W marcu 2024 roku, Spurek wraz z ekspertami skierowała apel do Ministerstwa Edukacji Narodowej Barbary Nowackiej, by wprowadzić do programów nauczania kwestie związane z ochroną środowiska oraz prawami zwierząt.

Upamiętnienie ofiar tzw. Masakry w Montrealu

W kwietniu 2024 roku, Spurek zainicjowała upamiętnienie ofiar tzw. Masakry w Montrealu, szczególnie koncentrując się na Barbarze Klucznik-Widajewicz, zabitej w 1989 roku przez zamachowca. Jej list otwarty do Prezydenta Wrocławia Jacka Sutryka oraz Rektora Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu spotkał się z dużym zainteresowaniem i wsparciem wielu osobistości.

Działalność polityczna

Spurek z powodzeniem zaangażowała się w politykę na początku marca 2019 roku, dołączając do projektu Roberta Biedronia, prowadzącego partię Wiosna. Wybory do Parlamentu Europejskiego, w których brała udział, zakończyły się sukcesem – zdobyła mandat jako posłanka, startując w okręgu wielkopolskim, gdzie uzyskała 4,61% głosów, co dało jej drugi wynik w kraju.

W Parlamencie Europejskim wstąpiła do frakcji Postępowy Sojusz Socjalistów i Demokratów oraz do Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (LIBE). Po zrezygnowaniu z członkostwa w Wiośnie w 2019 roku, związała się z frakcją Zieloni – Wolny Sojusz Europejski. W trakcie pracy w Parlamencie Europejskim była aktywna w wielu delegacjach i komisjach, zajmując się kwestiami istotnymi dla europejskiego prawa.

Dyrektywa antyprzemocowa

W latach 2022-2024, Spurek pełniła rolę jedynej z Polski sprawozdawczyni Parlamentu Europejskiego ds. Dyrektywy dotyczącej zwalczania przemocy wobec kobiet i przemocy domowej. Poprzez swoje działania przyczyniła się do opracowania przepisów dotyczących ochrony kobiet przed cyberprzemocą. Mimo pewnych ograniczeń w prowadzonych dyskusjach, jej wkład jest nieoceniony, gdyż podkreślał znaczenie zwierząt towarzyszących w kontekście przemocy, proponując wprowadzenie odpowiednich przepisów do unijnego prawa.

Spurek swoje wystąpienia skierowała również do kluczowych polityków, takich jak Katarzyna Kotula, Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, Zbigniew Ziobro, Marlena Maląg, oraz premiera Donalda Tuska, dążąc do wywarcia wpływu na legislację w kluczowych sprawach dotyczących przemocy i ochrony praw kobiet.

Życie prywatne

Sylwia Spurek, będąca córką Zygmunta Spurka, inżyniera mechanika oraz działacza Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, wprowadza nas w swoje życie osobiste. W dniu 27 czerwca 2020 roku, zawarła związek małżeński z Marcinem Anaszewiczem, z którym związana jest od dwóch tysięcy i jeden roku.

Warto podkreślić, że para postanowiła żyć w konkubinacie, co było ich świadomym wyborem. Takie działanie miało na celu okazanie wsparcia dla par jednopłciowych, które z różnych przyczyn nie mogą formalnie wstąpić w związek małżeński. Mimo tego, ostatecznie zdecydowali się na ślub w roku 2020, co było związane z obawami dotyczącymi ich sytuacji prawnej, zwłaszcza w obliczu pandemii COVID-19.

Warto dodać, że Sylwia Spurek i Marcin Anaszewicz nie mają dzieci. Dodatkowo, Spurek jest osobą autystyczną, co stanowi ważny aspekt jej tożsamości i życia codziennego.

Poglądy i krytyka

Feminatywy

Sylwia Spurek wyraża swoje przekonania poprzez świadome używanie żeńskich form zawodów, co podkreśla jej sprzeciw wobec męskiej dominacji w języku. Dzięki temu promuje równość płci także w sferze lingwistycznej.

Kwestia przemocy

Europosłanka zmaga się z krytyką za swoje stwierdzenia, w których twierdzi, że „przemoc ma płeć, i jest to płeć męska”. Krytycy zarzucają jej generalizowanie, według nich sugerujące, że tylko mężczyźni są sprawcami przemocy domowej. W reakcji na tę krytykę, w rozmowie z mediami, Sylwia Spurek oświadczyła:

Często powtarzam, że nie umniejszam krzywdy żadnej z ofiar, zdaję sobie sprawę, że bardzo różne grupy, także mężczyźni, doświadczają przemocy w rodzinie. Z tym, że to „także” nie może oznaczać: porównywalnie. Statystyki są bardzo wyraźne, pokazują, że większość dorosłych ofiar to kobiety.

Spurek krytykuje także Ursulę von der Leyen za brak działań w kierunku ratyfikacji Konwencji Stambulskiej. W 2020 roku pochwaliła inicjatywę rządu PiS, która umożliwiła wprowadzenie policyjnego nakazu opuszczenia domu przez sprawców przemocy, co jest mechanizmem, który domagała się od 2003 roku. W 2024 roku z jej strony pojawił się raport dotyczący „Cyberprzemocy wobec kobiet. Nowa twarz starego problemu”, przygotowany we współpracy z European Fem Institute oraz pracownią badawczą IQS.

Równouprawnienie

Sylwia Spurek jest zagorzałą zwolenniczką równouprawnienia płci. W swoich wystąpieniach podnosi kwestie związane z koniecznością zrównania wieku emerytalnego dla obu płci, a także dostrzega problem niewielkiego zainteresowania urlopem rodzicielskim wśród mężczyzn.

Prawa reprodukcyjne

Jednym z kluczowych elementów jej działalności jest walka o prawo do aborcji, które definiuje jako podstawowe prawo człowieka. Spurek twierdzi, że usunięcie ciąży powinno być traktowane jako normalna procedura medyczna. Mam nadzieję, iż interwencja unijna w sprawie praw reprodukcyjnych rozpocznie dyskusję na temat zmian traktatowych oraz rozszerzenia kompetencji Unii. W 2019 roku podkreśliła, że dostęp do nowoczesnej, przystępnej cenowo antykoncepcji jest niezbędny. Wzburzyły ją działania Rzecznika Praw Dziecka Mikołaja Pawlaka, gdy ten usunął zagadnienie antykoncepcji ze szkolnych materiałów edukacyjnych.

Jednocześnie skrytykowała obietnice Donalda Tuska dotyczące legalizacji aborcji do 12. tygodnia ciąży, pytając: „Przez lata, ręka w rękę z kościołem tworzył piekło kobiet, a teraz wysyła nas na konsultacje?” Zaznaczyła, że prawa reprodukcyjne absolutnie nie powinny być wykorzystywane jako narzędzie politycznego przepychania. W 2021 roku, występując w Parlamencie Europejskim, domagała się powołania komisji śledczej ds. aborcji, mającej zająć się zaniedbaniami w tej kwestii w latach 1989-2021.

Latem 2022 roku wsparła rezolucję Parlamentu Europejskiego, która postuluje dodanie prawa do bezpiecznej i legalnej aborcji do Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej.

Prawa zwierząt

W kontekście praw zwierząt, 21 stycznia 2020 roku, Sylwia Spurek na swoim Twitterze umieściła kontrowersyjny post z grafiką, która miała na celu skłonić do przemyśleń na temat praw zwierząt. Jednak grafika pociągnęła za sobą zarzuty antysemityzmu. Odpowiadając na te oskarżenia, odwołała się do myśli Isaaca Singera:

Zadowolenie, z jakim człowiek może robić z innymi gatunkami, co tylko mu się podoba, ilustruje najskrajniejsze teorie rasistowskie, zasadę według której silniejszemu wszystko wolno.

Spurek jest przeciwniczką wszelkich form eksperymentów na zwierzętach, uznając je za niehumanitarne. Po ujawnieniu informacji o nielegalnych praktykach w laboratorium LPT w Hamburgu, podjęła współpracę z NGO w celu zbadania tych przypadków. Jest także przeciwniczką hodowli zwierząt oraz innych form wykorzystywania ich w rozrywce, takich jak wędkarstwo, jeździectwo i polowania. W 2020 roku sprzeciwiła się projektowi umożliwiającemu dzieciom udział w polowaniach, a jej krytyka dotyczyła także reakcji Rzecznika Praw Dziecka Mikołaja Pawlaka, wskazując na negatywny wpływ tego typu doświadczeń na rozwój psychiczny młodzieży.

Prawa osób z niepełnosprawnościami

Sylwia Spurek, jako Zastępczyni Rzecznika Praw Obywatelskich, wsparła protest osób z niepełnosprawnościami w Sejmie, podkreślając, że te wydarzenia powinny być traktowane jako lekcja dla rządzących. W 2018 roku podczas posiedzenia Komitetu ONZ w Genewie, po raz pierwszy w historii oceniła realizację w Polsce Konwencji o Prawach Osób Niepełnosprawnych. Przed odlotem do Genewy zwróciła uwagę, że w Polsce osoby z niepełnosprawnościami nie mają pełnego dostępu do praw człowieka. Jako posłanka w Parlamencie Europejskim, w czerwcu 2021 roku została Wiceprzewodniczącą Intergrupy PE ds. Niepełnosprawności.

Wszystkie swoje wystąpienia i raporty dokumentowała w języku migowym, aby zwiększyć dostępność informacji dla osób z niepełnosprawnościami.

Ochrona środowiska naturalnego

Sylwia Spurek postuluje pilną potrzebę przejścia od węgla do bardziej ekologicznych źródeł energii. Krytycznie ocenia również inwestycję w przekop Mierzei Wiślanej, twierdząc, że jest to niepotrzebny i szkodliwy projekt. W 2022 roku poparła apele organizacji pozarządowych dotyczące budowy muru na granicy z Białorusią, wskazując na jego negatywne skutki dla ekosystemu Puszczy Białowieskiej.

System produkcji żywności

Spurek poświęca wiele uwagi reformie systemu produkcji żywności. Proponuje zaprzestanie finansowania przemysłu mięsnego i wskazuje na konieczność przekierowania dotacji na sektor produkcji roślinnej. Uważa, że żywność powinna być zdrowa i dostępna cenowo. Postuluje również wprowadzenie zerowego VAT na produkty roślinne, zapowiadając wzrost VAT na produkty pochodzenia zwierzęcego. Twierdzi, że obecny model produkcji żywności przyczynia się do ubóstwa żywnościowego oraz nadmiernego wykorzystywania zasobów naturalnych. Krytykuje działania Komisji Europejskiej i strategię „od pola do stołu” jako niewystarczające w obliczu kryzysu klimatycznego.

Krajowy Fundusz Odbudowy

W zakresie Krajowego Funduszu Odbudowy, Spurek stawia na decentralizację i bezpośrednie dotowanie samorządów oraz NGO. Wezwała Komisję Europejską do zdecydowanych kroków wobec łamania praworządności w Polsce oraz do przyznania funduszy na odbudowę kraju.

Sprawy uchodźcze

W kontekście spraw uchodźczych, czyniła kritykę pod adresem Prawa i Sprawiedliwości za demonizację uchodźców w kampaniach wyborczych. W 2021 roku wyraziła swoje niezadowolenie z działań pomocowych Komisji Europejskiej w czasie kryzysu na granicy z Białorusią, podkreślając zaangażowanie NGO, które pracują na miejscu. Była zdecydowaną przeciwniczką budowy muru na tej samej granicy, twierdząc, że nie ma on nic wspólnego z wartościami Unii Europejskiej. W wystąpieniu podczas sesji plenarnej w Strasburgu zaznaczyła, iż „Unia nie może popierać takich pomysłów, które szkodzą ekologii i wartościom, które powinna reprezentować”. W kontekście kryzysu humanitarnego, podkreśliła, iż granice Unii powinny być otwarte dla tych, którzy uciekają przed wojną i prześladowaniami.

Kościół katolicki

Sylwia Spurek propaguje oddzielenie Kościoła od instytucji państwowych, kładąc nacisk na wolność sumienia i wyznania, co stanowi element jej szerszych działań na rzecz praw człowieka i równości społecznej.

Publikacje

Oto zbiór publikacji autorstwa Sylwii Spurek, które stanowią istotny wkład w różnorodne dziedziny wiedzy. W szczególności koncentrują się na takich tematach jak płodność, przemoc w rodzinie czy pomoc społeczna.

• Drogi ku płodności. Wszystko o diagnostyce, leczeniu i metodach wsparcia w niepłodności (2011), praca zbiorowa,
• Izolacja sprawcy od ofiary. Instrumenty przeciwdziałania przemocy w rodzinie (2013), rozprawa doktorska,
• Konwencja o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej. Komentarz (2016), współautorka,
• MERITUM Pomoc społeczna. Wsparcie socjalne. Poradnik (2016), praca zbiorowa,
• Związek Partnerski, rozmowy o Polsce (2019), wraz z Marcinem Anaszewiczem,
• Nasza Konwencja (2021),
• Smród, krew i łzy. Włącz myślenie, bądź zmianą (2022),
• Cyberprzemoc wobec kobiet. Nowa twarz starego problemu – raport z badań (2024).

Każda z powyższych publikacji wnosi wartościowe informacje i analizy, które są niezwykle ważne w kontekście aktualnych problemów społecznych.

Nominacje i nagrody

W 2016 roku Sylwia Spurek otrzymała ważną nominację w plebiscycie Superbohaterka Wysokich Obcasów, co świadczy o jej znaczącym wkładzie w życie społeczne i zawodowe. W maju 2019 przyznano jej kolejną nominację do prestiżowej nagrody „Korona Równości”, organizowanej przez Kampanię Przeciw Homofobii, co wskazuje na jej zaangażowanie w walkę o prawa człowieka.

W 2022 roku Spurek została uhonorowana umieszczeniem na 9 miejscu w zestawieniu 100 najbardziej wpływowych Polaków według „Newsweeka”, co podkreśla jej rolę jako liderki opinii oraz wpływu społecznego w Polsce.

Rok 2024 również przyczynił się do jej sukcesów; została nominowana do tytułu Kobieta Roku podczas wydarzenia Vegan Women Summit, które odbędzie się w maju 2024 w Los Angeles. W tym samym roku znalazła się w wąskim gronie stypendystów Woodrow Wilson International Center for Scholars na lata 2024-2025, co jest sygnałem jej wysokiego uznania na międzynarodowej arenie akademickiej. Sylwia Spurek to jedna z 20 wybitnych naukowców i praktyków z całego świata, co potwierdza jej profesjonalizm i pasję w dziedzinach, którymi się zajmuje.

---

Oceń: Sylwia Spurek

---