Milica-Przylesie

---

Zasięg terytorialny

Osiedle to rozciąga się na obszarze obejmującym następujące ulice:

• Apteczna,
• Konarskiego (numery nieparzyste od 33 do 37),
• Krasińskiego (numery nieparzyste od 9 do końca),
• Norwida,
• Paryska (numery nieparzyste od 153 do końca),
• Piłsudskiego (numery parzyste od 2 do 14 oraz od 24 do 34, numery nieparzyste od 15 do 39),
• Południowa,
• Popiełuszki (numery parzyste od 12 do końca, numery nieparzyste od 11 do końca),
• Prusa,
• Sikorskiego.

Historia

Milica, osiedle pełne historii i znaczenia, znacząco wpisało się w historię Skarżyska-Kamiennej. Pod koniec lat 40. XX wieku, Milica zaczęła powstawać w odpowiedzi na gwałtowny wzrost liczby mieszkańców związany z ambitnymi planami uprzemysłowienia kraju. Z uwagi na narastającą sytuację międzynarodową, która miała swoje odbicie w zimnej wojnie, zaobserwowano także militaryzację gospodarki, co zaowocowało zwiększoną produkcją oraz zatrudnieniem, szczególnie w Zakładach Metalowych.

Zapotrzebowanie na mieszkania dla pracowników zakładów zbrojeniowych stało się bezpośrednią przyczyną powstania osiedla Milica. W 1949 roku, symbolicznie położono kamień węgielny pod budowę, którą zakończono w 1955 roku. Milica stała się największym osiedlem, które powstało po wojnie w województwie kieleckim. Projektantem tego nowego kompleksu był Zbigniew Filipow, który swoje studia ukończył na Politechnice Warszawskiej w 1952 roku.

Od 1947 roku Filipow był związany z III Pracownią Architektoniczną warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej, a po stworzeniu w 1948 roku Zakładu Osiedli Robotniczych (ZOR) piastował tam różne stanowiska. W 1950 roku objął rolę generalnego projektanta osiedla, które miało kluczowe znaczenie dla jego przyszłej koncepcji. Zakład miastoprojektu opracował plan, który wyznaczał kierunek rozbudowy Skarżyska, tak aby nowe osiedle korespondowało z istniejącymi terenami i tworzyło naturalne centrum miasta.

Co ciekawe, rozbudowa miała na celu przekształcenie dotychczasowej zabudowy, która miała stać się bardziej peryferyjna w stosunku do nowotworzonej Milicy. W rezultacie na blisko 40 hektarach powstało aż 89 budynków mieszkalnych i 16 obiektów użyteczności publicznej. W kolejnych latach osiedle wzbogacono o szkołę podstawową, otwartą w 1958 roku, oraz Miejskie Centrum Kultury, które rozpoczęło działalność rok później.

Nieprzerwanie od 2011 roku Milica jest traktowana jako atrakcja turystyczna. Z myślą o mieszkańcach oraz turystach, utworzono trasę turystyczną, która ma na celu przybliżenie tajemnic lokalnej architektury. Główne punkty trasy obejmują schrony znajdujące się pod budynkami Szkoły Podstawowej nr 5 oraz Miejskiego Centrum Kultury. Osoby odwiedzające mogą przejść trasę samodzielnie, jednak zwiedzanie schronów wymaga przewodnika. Pomysł ten zrealizowano w ramach współpracy Stowarzyszenia „PraOsada Rydno” oraz MCK w Skarżysku-Kamiennej. Dodatkowo, na koniec 2009 roku, przy ulicy Norwida zakończono budowę odnowionej fontanny, która uświetnia to miejsce.”

Architektura

Osiedle Milica, które zostało zbudowane z myślą o przyszłych zagrożeniach, przez cały czas budowy znajdowało się pod czujnym okiem Terenowej Obrony Przeciwlotniczej. Plany dotyczące infrastruktury ochronnej były ściśle tajne, co podkreślało wagę jego obronnej funkcji. Stworzono je nie tylko jako miejsce zamieszkania, ale przede wszystkim jako schronienie dla tysięcy mieszkańców.

Infrastruktura osiedla obejmowała niezależne systemy ciepłownicze oraz wodociągowo-kanalizacyjne, co zapewniało mieszkańcom niezbędne wygody. W ramach tej struktury istniały również podstawowe usługi, takie jak przychodnia, przedszkole oraz poczta, co podkreślało samowystarczalność tego miejsca. Zabudowa była bardzo zwarta, a bloki mieszkalne zorganizowane w sposób praktyczny, z wąskimi przejściami pomiędzy nimi.

Każde wejście do klatek schodowych umieszczono wewnątrz tego obszaru, co zwiększało poczucie bezpieczeństwa. Budynki charakteryzowały się spadzistymi dachami, co jest typowym rozwiązaniem w tego typu architekturze. Na terenie osiedla znajdowały się schrony zdolne pomieścić nawet kilka tysięcy osób, co wzmacniało jego funkcję obronną.

Woda dostarczana była z dużych zbiorników, w tym z największego, który ulokowany został pod fontanną na skrzyżowaniu ulic Norwida i Sikorskiego. Warto również wspomnieć o znajdujących się w pobliskim otoczeniu osiedla dwóch budynkach, w których zbudowano schrony. Pierwszy z nich, pod Szkołą Podstawową nr 5, miał pojemność 170 osób, a w jego podziemiach umiejscowiono punkt dowodzenia miastem.

Dwa dodatkowe schrony, znajdujące się pod Miejskim Centrum Kultury, były w stanie zapewnić miejsce dla łącznie 300 osób. Ten zintegrowany system ochrony podkreślał znaczenie zarówno obrony, jak i wspólnoty mieszkańców, która miała być zapewniona w trudnych czasach.

---

Oceń: Milica-Przylesie

---